یادمان
یکی از شگفت‌انگیزترین جوامع باستانی ایران بازسازی می‌شود
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- سه شنبه, 20 خرداد 1393 16:42
- آخرین به روز رسانی در سه شنبه, 20 خرداد 1393 16:42
- نمایش از سه شنبه, 20 خرداد 1393 16:42
- بازدید: 2764
برگرفته از خبرگزاری میراث فرهنگی
مریم جلیلوند
هیاتی از باستان‌شناسان ایرانی به سرپرستی سید منصور سجادی قرار است مهرماه سال جاری در شهر سوخته مستقر شوند تا با مطالعات گسترده‌ای که توسط این تیم انجام می‌گیرد تصویری دقیق‌تر از آنچه که در گذشته از جامعه باستانی شهر سوخته ارائه شده بود، بازسازی شود.
هیات باستان‌شناسی شهر سوخته بالاخره آمادگی خود را پس از 4 سال وقغه پیدا کرد تا پس از 22 فصل کاوش توسط هیات‌های ایرانی و ایتالیایی دوباره راهی محوطه 5 هزارساله شهر سوخته شوند. محوطه‌ای که باستان‌شناسان توانسته‌اند بخشی از مهمترین اطلاعات و دستاوردهای باستان‌شناسی را از دل آن بیرون بکشند و به دنیای امروز معرفی کنند. حالا قرار است در قالب گروههای باستان‌شناسان، متخصصان ژئوفیزیک، پالئوپاتالوژیک، گیاه‌شناسان و جانورشناسان به بازسازی زوایای مختلف جامعه باستانی شهر سوخته بپردازند
«سید منصور سجادی» سرپرست هیات باستان‌شناسی شهر سوخته و دهانه غلامان است که از سال 1376 سرپرستی اولین هیات حفاری ایرانی را در شهر سوخته به‌عهده گرفت. او که مهر ماه سال جاری راهی سایت شهر سوخته می‌شود در رابطه با ساختار هیات باستان‌شناسی و اهداف این فصل از کاوش می‌گوید: «طی مذاکراتی که با روسای پژوهشگاه و پژوهشکده باستان‌شناسی صورت گرفت قرار شد مهرماه امسال با مساعدتی که قرار است توسط جلیل گلشن رییس پژوهشگاه و حمیده چوبک رییس پژوهشکده باستان‌شناسی انجام بگیرد فصل جدید کاوش‌ها در شهر سوخته با هدف بازسازی جامعه باستانی شهر سوخته آغاز شود».
سرپرست هیات باستان‌شناسی شهرسوخته و دهانه غلامان با تاکید بر اینکه فصل جدید کاوش‌های شهر سوخته با تکیه بر مطالعات میان‌رشته‌ای ادامه پیدا می‌کند گفت: «با توجه به اینکه 22 فصل کاوش در شهر سوخته انجام گرفته و پیشتر نیز گروههای ایتالیایی در 9 فصل کاوش فعالیت‌های دقیق و گسترده‌ای انجام داده‌اند بنابراین ضروری است هیات باستان‌شناسان ایرانی به‌عنوان وارثان کاوش‌های شایسته گذشته گروههای ایتالیایی، فعالیت‌های دقیق و هدفمندی را جهت پیشبرد اهدافشان داشته باشند.»
او می‌گوید: «به‌همین منظور یکسری فعالیت‌ها از ابتدای حفاری‌ها تاکنون مورد توجه قرار گرفته هم‌اکنون نیز ادامه فعالیت‌های میان‌رشته‌ای و استفاده از گروههای متخصص پزشکی جهت مطالعه جمجه‌ها مدنظر قرار دارد.»
سجادی همچنین به مطالعات انسان‌شناسی و پالئوپاتالوژی به‌عنوان مهمترین وجوه فعالیت‌های باستان‌شناسی اشاره کرد و گفت: «باستان‌شناسی وجوه مختلفی دارد و حفاری در یک محوطه باستانی تنها یک قسمت از کار باستان‌شناس محسوب می‌شود. به همین دلیل است که از سال 76 و در آغاز حفاری‌های شهر سوخته، مطالعات انسان‌شناسی یکی از وسیعترین فعالیت‌های هیات را تشکیل داد و مطالعات پالئوپاتالوژی به‌عنوان فعالیتی که هرگز در ایران توسط هیات‌های ایرانی انجام نگرفته بود آغاز شد.»
او معتقد است، هدف گروه باستان‌شناسی شهر سوخته و دهانه غلامان پیدا کردن کاسه و کوزه نیست چراکه این کار را حفاران غیرمجاز و کارگران بسیار بهتر و دقیق‌تر از باستان‌شناسان انجام می‌دهند. بنابراین در کنار حفاری، بازسازی جامعه باستانی یکی از اهداف اصلی مطرح می‌شود که برای بازسازی اش باید از علوم مختلف کمک گرفت.
سجادی تاکید کرد: «درحال‌حاضر در کنار استخراج اطلاعات بیشتر، آموزش و به‌کارگیری نیروهای جوان در محوطه از جمله مهمترین اقدامات این فصل کاوش شهر سوخته به‌شمار می‌رود همچنین امسال جدای از حفاری در سطح شهر تعداد ترانشه‌ها در گورستان شهر سوخته نسبت به سالهای گذشته کمتر خواهد بود و قرار است چند گمانه وسیع و بزرگ در دو نقطه شهر سوخته ایجاد شود که احتمال می‌رود به اهدف این فصل از کاوش نزدیک‌تر باشد و ما را به نتایج دقیق‌تری از بازسازی جامعه باستانی شهر سوخته برساند.»
نمونه‌برداری از 400 اسکلت
سرپرست هیات باستانی شهر سوخته و دهانه غلامان با بیان اینکه امسال قرار است از گروه متخصص پزشکی برای نمونه برداری و مطالعه 400 اسکلت بهره گرفته شود ادامه داد: «درحال‌حاضر درحال‌حاضر 1200 اسکلت در شهر سوخته کشف شده که نزدیک به 250 اسکلت در زمان کاوش هیات ایتالیایی به دست آمده و بالغ بر 850 اسکلت نیز مربوط به کاوش‌های هیات ایرانی می‌شود. در این فصل از کاوش قرار است با همکاری تیمی از اساتید متخصص دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران 400 اسکلت نمونه‌برداری و مطالعه شود.»
به‌گفته سجادی، نمونه‌برداری اسکلت‌ها و جمجه‌ها تاکنون انجام نشده، اما مطالعات فصل جدید می‌تواند بسیاری از گره‌های کور و امراضی که جامعه باستانی با آن مواجه بوده را آشکار کند.
این درحالی است که در کنار فعالیت‌های باستان‌شناسان که در دو بخش حفاری در مناطق مسکونی و حفاری در بخش گورستان که هر کدام سرپرست ویژه‌ای دارد، مطالعات ژئوفیزیک، گیاه‌باستان‌شناسی، انسان‌شناسی و پالئوپاتالوژیک که به آسیب‌شناسی باستانی و تشخیص امراض مردم باستانی می‌پردازند، فعالیت‌های خود را انجام می‌دهند.
او همچنین تاکید کرد: «با توجه به وقفه‌ای که در این سالها داشتیم از گروه ایتالیایی برای بخش گیاه شناسی دعوت نمی‌شود اما امیدواریم گروه جانورشناسی را به‌سرعت تشکیل دهیم.»
انتشارات شهر سوخته آماده چاپ
سجادی همچنین در بخش دیگر از صحبت‌های خود به انتشارات و چاپ مجموعه مقالات و کتاب‌های مربوط به شهر سوخته پرداخت و گفت: «همواره یکی از اهداف اصلی هیات باستان‌شناسی شهر سوخته و دهانه غلامان انتشار گزارش‌ها پس از کاوش‌ها بوده است. درحال‌حاضر درتلاش هستیم که در 10 جلد از گزارش‌های شهر سوخته را آماده کنیم که مربوط به گورستان و بخش‌های صنعتی و یادمانی این شهر باستانی می‌شود.
او معتقد است، به همان میزانی که شهر سوخته از وسعت و گستردگی برخوردار است طبیعتا تولید و اطلاعات هم افزایش پیدا می‌کند. تعداد ما نهایتا 30 نفر است که پس از هر کاوش نمی‌توان همه اطلاعات را یک مرتبه تبدیل به کتاب کرد. در نوشتن گزارش باید هر گونه دقت بکار گرفته شود با این وجود تمامی این گزارش‌ها چاپ شده چراکه معتقدم درصورت عدم چاپ گزارش‌ها از بین می‌روند.
سجادی گفت: چاپ گزارش و کتاب، مجموعه مقالات، خبرنامه‌ها و مقالات جداگانه انتشارات ما محسوب می‌شود که برخی از آن‌ها در نوبت چاپ و برخی دیگر منتشر شده‌اند. هم‌اکنون نزدیک به 80 مقاله به فارسی و انگلیسی و دیگر زبان‌های مختلف قرار است به چاپ برسد و تاخیر در چاپ گزارش‌ها به دلیل حجم اطلاعاتی که وجود دارد.
