ایران‌بوم

عمارت توکلی خانه ای قاجاری در یکی از شهرهای شرقی مازندران این روزها در جدال میان مالکان و سازمان میراث فرهنگی برای خروج از ثبت ملی دست و پا می زند. این درحالی است که در هشت سال گذشته نزدیک به 60 بنای تاریخی با ممارست مالکان و رای دیوان عدالت اداری از فهرست آثار ثبت شده ملی خارج شده اند.

001 - DC4091 - NikesneakersShops , nike air chromeposite for sale california cheap - Jordan Jordan 1 Mid MMD (Black) | Air Jordan Release Dates 2021 + 2022 Updated , IetpShops , nike new arrival for men japan today live full

خبرگزاری میراث فرهنگی – گروه میراث فرهنگی - عمارت توکلی عمارتی قاجاری واقع در شهرستان بهشهر مازندران و شهر رستمکلا در آستانه خروج از ثبت ملی قرار دارد.

این عمارت که درست در میانه طرح تعریض و گسترش خیابان اصلی شهر رستمکلا واقع شده، قرار است از سوی مالکان به فروش برسد و طرف قرار داد این بار نه تنها میراث فرهنگی نیست بلکه احتمال فروش خانه به شورای اسلامی شهر رستم کلا و تخریب آن بسیار زیاد است.

از سوی دیگر مالکان خانه توکلی به دنبال خروج بنا از فهرست آثار ثبت شده ملی هستند. جدال بر سرخانه توکلی در حالی ادامه پیدا می کند که در طول 8 سال گذشته دیوان عدالت اداری رای به خروج 58 بنا از فهرست آثار ثبت شده ملی داد.

خدیجه جعفری، همسر مرحوم توکلی مالک خانه در گفت و گو با خبرنگار chn می‌گوید:« اداره میراث فرهنگی خانه را بدون رضایت ما ثبت کرد و اجازه چنین کاری را نداشت. همیشه تعداد زیادی دانشجو برای بازدید از خانه می‌آیند. من دیگر خسته شده‌ام و در را برای کس باز نمی‌کنم. ما از میراث فرهنگی شکایت کرده‌ایم و به شکل قانونی این مسئله را حل می کنیم. ما به نمایندگی میراث فرهنگی در بهشهر مراجعه کردیم و آن ها گفتند که موضوع را باید از اداره کل ساری پیگیری کنیم.»

جعفری در خصوص دخل و تصرف 90 درصدی که در طبقه اول خانه رخ داده است، می‌گوید: « ما طبقه اول را برای سکونت در زمان حیات شوهرم تعمیر کردیم اما طبقه دوم به همان شکل قدیمی و بالااستفاده مانده است. به جای تمام این پله ها و سقف سکو و چند بخش دیگر، چیزهای دیگری وجود داشت.»

او غیر قانونی بودن دخل و تصرف در خانه ای ثبت شده بدون تایید سازمان میراث فرهنگی را بی دلیل می‌داند و می‌گوید: « اگر می‌خواستند خانه را آن طور که خودشان دلشان می خواهد نگه دارند می‌توانستند آن را بخرند. در حال حاضر هم برای ما فرقی نمی‌کند. هر کجا که خانه را به قیمت روز از ما خریداری کند ما می فروشیم. میراث فرهنگی با شهرداری یا شورای شهر هم فرقی ندارد. نگهداری این خانه سخت است و برای من به عنوان یک زن تنها در این خانه زندگی کردن مشکل است. همیشه یکی از فرزندانم باید کنارم باشند.»

جعفری می‌گوید:« خیلی از همسایه ها به ما گفتند که زیر خانه آب ببندیم و به آن رسیدگی نکنیم. آن وقت خود میراث فرهنگی آن را از ثبت خارج می کند. چند کوچه بالاتر خانه کاردلی را به دلیل فرسودگی زیاد ثبت نکردند. می‌گویند خیلی ها این کار را انجام می دهند اما ما در این خانه سکونت داریم بنا براین از خانه خودمان مراقبت کرده‌ایم»

"سید علی برهانی" شهردار رستمکلا اما می‌گوید که به هیچ عنوان اجازه تخریب بخشی از بافت تاریخی رستمکلا را نمی دهد: « بحث ها در مورد خانه توکلی خیلی زیاد است. بیشتر مالکان خانه های قدیمی در رستمکلا تمایل دارند که خانه هایشان زودتر به فروش برسد. خانه توکلی هم در طرح تعریض خیابان است. ما در حال انجام مراحل کارشناسی هستیم تا بتوانیم مسیر خیابان را تغییر دهیم و با خرید این خانه و بخشی از محوطه اطرافش مجموعه ای فرهنگی بنا کنیم. اما نیاز به زمان داریم و باید امیدوار باشیم که در این مدت مجموعه فروخته و یا تخریب نشود.»

"مهدی ایزدی" معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مازندران در مورد خانه توکلی می‌گوید: « به طور عمومی ما با مالکان زیادی این مشکلات را داریم. اما خارج کردن بنا از ثبت ملی کار نیست که به سادگی انجام شود. مالک باید بتواند دلایل قانع کننده ای به دادگاه ارائه کند. البته بسیاری دست به اقداماتی می زند که چندان قابل قبول نیست. اما مسئله مهم برای بیشتر مالکان شرایط مالی است و میراث هم امکان خرید هم زمان همه خانه ها و مجموعه های تاریخی را ندارد.»

آیا سرنوشت این خانه هم مانند دایی جان ناپلئون می شود

ایزدی می گوید که در مورد شرایط پیش آمده برای خانه توکلی می شود بر حمایت شهرداری رستمکلا تکیه کرد.

او می‌گوید:« در طول مدتی که من در مازندران خدمت می کنم تا به حال هیچ کدام از شهرداری های شهرهای مختلف مازندران به بافت ها و یا ابنیه تاریخی دست درازی نکرده اند.»

"رحیم ایرانشاهی" مرمت‌گر و مدرس دانشگاه اما خروج بناهای تاریخی ثبت شده را از فهرست آثار ثبتی نامحتمل نمی داند و می‌گوید: « اولین شرط برای ثبت ملی یک اثر در صورتی که دارای مالک خصوصی باشد رضایت مالک است. معمولا در دادگاه هم مالکین بر همین نکته پا فشاری می‌کنند که سازمان میراث فرهنگی بدون رضایت و هماهنگی اقدام به ثبت کرده است. از طرفی به طور عمومی تخریب بنا و ساخت و ساز دوباره در آن ملک بسیار مقرون به صرفه خواهد بود تا اینکه شخصی بخواهد ملکش را به میراث فرهنگی و یا هر نهاد دولتی دیگری بفروشد. »

ایرانشاهی مشکل عمده را در نبود حمایت های قانونی می داند و می گوید:« تجربه به ما نشان می دهد که در چنین شرایطی معمولا برد با مالک شخصی است. نمونه های خروج از ثبت ملی ابنیه تاریخی در سال های گذشته کم نبوده است. به عنوان نمونه چند خانه تاریخی در شهر سبزوار یک جا از ثبت ملی خارج شد. این به معنای نبود قانون حمایتی از میراث فرهنگی نیست. بلکه به این معناست که در کشور ضمانت اجرایی برای آنچه در قانون در حوزه میراث فرهنگی پیش بینی شده است، وجود ندارد. البته نباید فراموش کنیم که رعایت حقوق مالکین هم برای متولیان این امر ضروری است. »

به این ترتیب ماجرای دعوای مالکان و میراث فرهنگی همچنان ادامه دارد. خانه توکلی هم این روزها راهی را می‌رود که شاید به سرنوشت بناهایی چون خانه "دایی جان ناپلئون" در تهران دچار شود. شاید تا سال های آینده به جای خانه توکلی با آجرهای قاجاری خیابانی با آسفالت های خاکستری باشد و یا مرکز تجاری با شیشه های آبی مات. آنچه مهم است اینکه بی شک خانه توکلی آخرین خانه ای نخواهد بود که در بالاتکلیفی میان مالک و متولی دست و پا می زند.

ستاره حجتی