ایران‌بوم

خلیج فارس
(مجموعه مقالات «نخستین همایش طرح تدوین دانشنامۀ خلیج فارس»)
چاپ اول : ۱۳۹۱ ؛ چاپ دوم : ۱۳۹۷
۲۵۲ صفحه – ۳۵۰۰۰ تومان
ناشر : دایرة المعارف بزرگ اسلامی – تلفن : ۲۲۲۹۷۶۲۶ داخلی ۴۰۳

پایگاه فروش اینترنتی : http://www.cgie.org.ir/fa/shop

«خلیج فارس» که مجموعه ای از مقالات «نخستین همایش طرح تدوین دانشنامۀ خلیج فارس» است ، به کوشش دکتر کیانوش کیانى هفت لنگ، از سوی مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامى انتشار یافت.

کتاب «خلیج فارس» با مقالاتى از: محمّدحسن گنجى، احمد اقتدارى، محمّدابراهیم باستانى پاریزى، سید رحیم صفوی ، سید کاظم وزیری هامانه ، مجید تفرشى، عباس سعیدى، عبدالرسول خیراندیش ،جواد صفی نژاد و غلامرضا سحاب منتشر شد .

خلیج فارس، یکی از مناطق مهم و حیاتی کشورمان محسوب می‌شود که از جنبه‌های گوناگون دارای اهمیت فراوان می‌باشد. در درازای تاریخ، آن زمان که مرزهای جغرافیایی کشورمان، آنسوتر بوده‌اند، این پهنۀ آبی دریای داخلی ایران محسوب می‌شود و بر تمامی ابعاد اقتصادی، سیاسی اجتماعی و فرهنگی ایران، منطقه و جهان اثربخش بوده است. این اثر بخشی و تأثیرگذاری تا روز‌گار ما نیز تداوم دارد.

دانشمندان، این منطقه جغرافیایی را یکی از کانون‌های تمدن‌ساز و فرهنگ آفرین می‌شناسند و کاوش‌های باستان‌شناسی نیز مؤید این نظرات است.‌ اهمیت سرزمینی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی حمل و نقل و بالأخره تمدنی و فرهنگی خلیج فارس موجب شده است که این منطقه همواره کانون توجه جهانیان باشد و هر روز بر اهمیت آن افزوده شود. تغییراتی سیاسی در منطقه و جهان در تاریخ معاصر نیز نه تنها از اهمیت آن نکاسته، بلکه به ویژه در دهه‌های اخیر بر آن افزوده است.

مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، بر اساس وظیفۀ ذاتی خود در زمینۀ پژوهشهای اسلامی و ایرانی، به منظور شناسایی علمی منطقۀ خلیج فارس و شناختن و شناساندن آن به مجامع علمی داخلی و خارجی، از چند سال پیش، طرح تدوین دانشنامۀ خلیج فارس را در دستور کار خود قرار داد.

در پیشگفتار چاپ دوم آمده است: در فاصلۀ چاپ اول تا دوم این کتاب، با کمال تأسف، سه استاد ارجمند کشورمان که هر در پیشگفتار چاپ دوم آمده است : در فاصلۀ چاپ اول تا دوم این کتاب، با کمال تأسف، سه استاد ارجمند کشورمان که هر کدام در تخصص خود کم نظیر و منحصر به فرد بودند، رخ در نقاب خاک کشیدند و جامعۀ علمی کشور را در غم فقدان خود به سوگ نشاندند. دکترمحمدحسن گنجی چهرۀ ماندگار جغرافیا و پدر جغرافیای نوین ایران، دکتر محمدابراهیم‌ باستانی‌پاریزی مورخ و نویسنده شهیر و توانا و دکتر جمشید صداقت‌کیش پژوهشگر و ایران‌شناس پرتلاش و نامدار، که حضورشان رونق‌بخش همایش و سخنرانی‌ها و مقالاتشان زینت‌بخش کتاب حاضر شده است. با همۀ افسوس و حسرتی که از غم فقدان این سه دانشمند گرانقدر در دلهایمان برجای مانده است، اما با خوشبینی نگاهمان را به آینده دوخته‌ایم و امید فراوان داریم که جوانان باهوشِ دانش‌پژوه، پرشور، آرمان‌گرا و وطن‌دوست در تمامی زمینه‌های علمی، در فردای ایران، جایگزینان شایسته‌ای برای این استادان عزیز سفر کرده باشند. این فقدان‌های ناگوار می‌بایست موجب شود تا قدر استادان بزرگواری را که امروزه در میان ما حضور دارند و جامعه از سرچشمه‌های علمی و معنوی آنان بهره‌مند می‌شود، بیش از پیش قدر بدانیم و آنان را در صدر بنشانیم. هر چند فقدان دانشمندان سفرکرده‌‌ای که مقالاتشان در این کتاب به چاپ رسیده است، تلخ و دردناک و غیرقابل جبران است و جای خالی آنان هر روز بیش از پیش رخ می‌نماید، اما وجود آثار ارزشمندشان می‌تواند همواره راهنمای دانش‌پژوهان و علاقه‌مندان به مطالعات خلیج فارس باشد و یاد و خاطرۀ آنان را نیز در دل و جان جامعۀ علمی کشور، زنده و جاودان بدارد.»