ایران‌بوم

بازدید از منشور حقوق بشر کوروش بزرگ

ناهید زندی
عکس از بابک آذرتات

به گزارش ایران‌بوم، هموندان انجمن مهرگان و چند تن از دوستداران فرهنگ ایران در روز پنج‌شنبه 22 مهرماه از منشور کوروش بزرگ که در موزۀ ملّی ایران به نمایش عمومی درآمده است دیدن کردند. این منشور باارزش که بازگو کنندۀ خردورزی و آزاداندیشی ایرانیان است در سال 1258 خورشیدی (1879م) به وسیلۀ باستان‌شناسی کلدانی به نام "هرمزد رسام" یافته شد.

این لوح که خط میخی بابلی در حدود 538 سال پیش از میلاد مسیح پس از فتح بابل به دستور کوروش بزرگ نوشته شده است توسط سرهنری راوینسون آوانویسی شده و برای نخستین بار به همت دکتر عبدالمجید ارفعی به فارسی برگردانده شد.

با اینکه قسمتهایی از منشور از میان رفته است از آن به عنوان "نخستین منشور حقوق بشر" یاد شده و آنرا الگوی منشور حقوق بشر سازمان ملل به شمار آورده‌اند. در این گِل نوشتۀ بی‌مانند اشاره شده است که کوروش بزرگ بدون جنگ و کشمکش وارد شهر بابل شده و به خدای مردم بابل احترام گذاشته است. در بند 32 از زبان "کوروش، شاه جهان، شاه بزرگ، شاه نیرومند، شاه بابل و اکد و شاه در چهار گوشۀ جهان" فرمان آزادی یهودیان را می‌خوانیم: «... من همۀ مردمان را گردآوردم و آنها را به هویتشان بازگرداندم.»

این میراث [یادمان] باارزش که در موزۀ بریتانیا نگهداری می‌شود در شهریور ماه امسال به مدت 4 ماه به ایران امانت داده شده است!
هموندان انجمن مهرگان پس از بازدید از موزۀ ملّی که بخشی از آثار به جا مانده از ایران باستان را در خود جای داده است به دیدن یادگار کوروش بزرگ رفتند. شوربختانه با شگفتی بسیار متوجه شدیم در نوشته‌هایی که برای معرفی کوروش بزرگ به در و دیوار موزه آویخته بودند صفت "بزرگ" را از پس نام "کوروش بزرگ" حذف کرده بودند و جالب است که دوست و دشمن، ایرانی و غیر ایرانی به "بزرگ" بودن او اقرار می‌کنند و زبان به ستایش می‌گشایند، در کتاب مقدس از او به عنوان مسیح و نجات‌دهنده یاد می‌شود، در قرآن او را ذوالقرنین می‌نامند و حتی اروپاییان همواره با صفت "بزرگ" از بنیانگذار بزرگترین شاهنشاهی ایران کهن یاد می‌کنند، شگفتا از ایرانیانی که روزگاری وی را "پدر" خوانده‌اند اما امروز حتی فرنام "بزرگ" را هم از این ابرمرد دریغ می‌کننند. دردا و دریغا از اینهمه بی‌توجهی به میراث [یادمان] معنوی ایران. البته شاید پاسخ یکی از مسئولین موزه دردآورتر از حذف این واژه باشد که در برابر اعتراض یکی از دوستان گفت: اگر کوروش بزرگ است پس اسکندر چه...؟!!!

در این برنامه که حدود پنجاه تن از فعالان و علاقه‌مندان مسایل فرهنگی حضور داشتند جای خالی راهنمای موزه به شدت احساس می‌شد و انتظار نیم ساعتۀ من برای یافتن این راهنما برای پاسخ به پرسش‌هایم بی‌نتیجه ماند؟؟، البته دکتر طالع با بردباری همیشگی تلاش کردند این کمبود را جبران کنند.

ناگفته نماند با تمام ناملایمت‌ها و کمبودها این خویشکاری بر ماست که به پاسداشت کار بزرگی که حدود 2548 سال پیش شاهنشاه "ایران" انجام داد از این منشور دیدن کنیم و به جهانیان ثابت کنیم تا چه اندازه به میراث [یادمان] نیاکان خویش ارج می‌نهیم. امید است دیگر انجمن‌ها و سازمان‌های مردم نهاد و فعالان فرهنگی نیز همچون انجمن مهرگان در روزهای آینده از این یادگار گران‌بها دیدن کنند.

• < قبلی
• بعدی >