ایران‌بوم

سر و صدایشان، خانه را برداشته است. صدای اعتراض دیگران، در میان هیاهوی این دو نفر گم می‌شود و به جایی نمی‌رسد. دسته‌های دستگاه را محکم چسبیده‎ ‎اند، انگار که جانشان به آنها بسته است! هرکدامشان که بازیکنش، پا به توپ می‌شود، نعره می‌زند و دسته را محکم‌تر فشار می‌دهد. آن یکی، این یکی را متهم می‌کند که بازی اش جوانمردانه نیست و این یکی، برای آن یکی کری می‌خواند که دوگل، عقب افتاده است! تمرکز بقیه اعضای خانواده به هم خورده است و آنها که از اعتراض خسته شده اند، سعی می‌کنند در میان سروصداها به کارشان ادامه بدهند. شاید برایشان این پرسش ایجاد شده باشد که چه چیزی در بازی‌های رایانه‌ای، تا این حد هیجان انگیز است که آدم را از اطراف، غافل می‌کند، به طوری که حتی صدای اعتراض دیگران را هم نمی‌شنود؟!‏

در گذر تاریخ

اولین دستگاه‌هایی که می‌شود با بازی‌های ویدیویی کنونی مقایسه کرد، ماشین‌های سکه‌ای بود که به شکل نیمه مکانیکی کار می‌کرد و با انداختن سکه، می‌شد آنها را به کار انداخت. نمونه اولیه آن، دستگاه جوک باکس (‏Jukebox‏) است که در سال 1890 میلادی اختراع شد. این دستگاه‌ در مکان‌های عمومی مثل هتل‌ها و رستوران‌ها قرار داده می‌شد و افراد می‌توانستند با انداختن یک سکه 5 سنتی به قلک، از میان فهرست آهنگ‌های ضبط شده بر سیلندرها، یکی را انتخاب و به آن گوش کنند.
کشورهای آمریکا، آلمان و انگلیس در فاصله سال‌های 1937 تا 1945میلادی، اولین کامپیوترهای الکترونیکی را طراحی کردند که بعضی از موارد استفاده آنها را می‌توان جزو اولین بازی‌های کامپیوتری به شمار آورد.
از نسل صفر تا نسل چهارم!
در نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای امسال، تعدادی از دستگاه‌های اولیه بازی را در کنار هم چیده بودند، از آتاری تا میکرو و سگا. از دو نوجوان که آنها را نگاه می‌کردند، پرسیدم: شما هم نسل کدامشان هستید؟! دستگاه سیاه رنگی را نشانم دادند و گفتند: نسل سگا، همان نسل سوم! گفتم: نسل سوم که ما هستیم، شما نسل چهارم و بلکه هم پنجمید!
جدال مختصری بر سر تصاحب عنوان نسل سوم در می‌گیرد و سرانجام می‌پذیرم که اگر این قدر دوست دارند جزو این نسل به شمار بیایند، اشکالی ندارد! خودشان را محمدرضا ناصری و سینا اسحاق معرفی می‌کنند و در پاسخ به این پرسش که چه تفاوتی میان دختران و پسران به هنگام انتخاب بازی‌های مورد علاقه شان می‌بینند، تاکید می‌کنند که دختران، بیشتر «سیمز» و «باربی» بازی می‌کنند.
می‌پرسم: شما پسران چرا این قدر به بازی‌های خشن که در آنها خون، تمامی صفحه را پر می‌کند، علاقه دارید؟! یکیشان می‌گوید: البته خواهر من هم به بازی‌های خشن خیلی علاقه دارد، اما به طور کلی در روحیه برخی از پسران خشونتی هست که نمی‌توانند آن را در خیابان‌ها بروز بدهند و به ناچار، به بازی‌های خشن رو می‌آورند!
بازی سازی سازنده
آمار نشان می‌دهد که بیش از 5/2 میلیون نوجوان و جوان بریتانیایی موفق شده‌اند با انجام بازی‌های رایانه ای، استفاده از آلات واقعی موسیقی و آهنگسازی را به صورت کامل و عملی یاد بگیرند. 19 درصد نوجوانان و جوانان بریتانیایی که هم‌اکنون توانایی استفاده از آلات موسیقی و نواختن آنها را دارند، از این بازی‌ها استفاده کرده‌اند واز 12 میلیون خردسال و نوجوان بریتانیایی که سن آن‌ها بین 3 تا 18 سال است، بیش از 50 درصد از بازی‌های کامپیوتری موزیکال استفاده می‌کنند.‏
به همین ترتیب می‌توان روی تاثیرات مثبت بازی‌های رایانه‌ای در آموزش افراد در زمینه‌های دیگر نیز حساب کرد.‏
‏ یک بازی رایانه‌ای می‌تواند نمادی از هویت و فرهنگ کشور سازنده خود باشد و در دهکده جهانی، ارزش‌های جامعه اش را به دیگران بشناساند. کشور ما ایران هم طی سال‌های اخیر، توانسته است به جایگاه مناسبی در این عرصه دست یابد؛ جایگاهی که همچنان نیازمند توجه و حمایت مسئولان برای رشد و تعالی آن است.
بنیاد ملی بازی‌های رایانه ای
بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، نهاد متولی بازی‌های رایانه‌ای در ایران است. ‏
این بنیاد بر اساس مصوبه شماره 584 شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 9 خرداد 1385 بنیانگذاری شده و از سال 1390 تمامی امور مربوط به حوزه بازی‌های رایانه‌ای، به آن واگذار شده‌است. بنیاد در همان سال،"انستیتو ملی بازی‌سازی» را با هدف آموزش نیروی متخصص بازی‌سازی در ایران، از تاریخ 28 آبان راه‌اندازی کرده است.بنیاد ملی بازی‌های رایانه ای، از بهمن 1391 از طریق دانشگاه علمی کاربردی، 3 رشته بازی سازی، کارگردانی هنری و کارگردانی فنی را در نخستین مرکز دانشگاهی آموزش بازی سازی در غرب آسیا، به علاقه مندان، ارائه و آموزش می‌دهد. این بنیاد در سومین نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای که از 22 تا 26 مرداد 1392 در مصلای تهران برگزار شد، اقدام به پیش ثبت نام افراد علاقه مند به بازی سازی کرد. ‏خانم فاطمه زیارتی، از دانشجویان دوره نخست رشته کارگردانی هنری، در این رابطه به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: ایجاد این رشته‌ها باید خیلی زودتر از اینها اتفاق می‌افتاد. اگرچه خودم هم زمانی که وارد این رشته شدم، چندان از آن سر در نمی‌آوردم، اما این رشته‌ها کاملاً جذاب، کاربردی و البته دشوار است. شما با هر عنوان دیپلمی که داشته باشید، فقط به این شرط که مشمول نظام وظیفه یا دانشجوی مرکز دیگری( به جز دانشگاه پیام نور) نباشید، بعد از انجام یک مصاحبه، می‌توانید به ما بپیوندید. دو مرکز در خیابان‌های سمیه و هفم تیر تهران، این رشته‌ها را آموزش می‌دهند.
دفترچه‌های انتخاب رشته از طریق سازمان سنجش آموزش کشور، توزیع می‌شود و هم اکنون می‌توان آن‌ها را تهیه کرد.
استقبال مردم در چند روز نمایشگاه بسیار زیاد بود و بیش از 200 نفر، مراحل پیش ثبت نام را انجام دادند.

بازی‌های رایانه‌ای ایرانی

اولین بازی رایانه‌ای ایرانی در سال 1386 ساخته شد که «پایان معصومیت» نام داشت. این بازی که 5 جایزه از نخستین جشنواره رسانه دیجیتال دریافت کرده و به عنوان برترین بازی المپیک بازی‌های کامپیوتری شناخته شده است، ماجرای یک مهندس پتروشیمی به نام ارشک را روایت می‌کند که دوست خود را در حملات جنگنده‌های رژیم بعث عراق از دست می‌دهد. او در حال فرار از چنگ نیروهای بعثی، با لیلا، باستان شناسی که در جستجوی یافتن راز بناهای تاریخی ایران است، آشنا می‌شود. لیلا و ارشک در ادامه سفر مشترک خود، با ارتش متجاوز عراق درگیر می‌شوند.

به گفته ابوذر پوررنجبر- یکی از بازی سازان ایرانی، در سال‌های بعد، بازی‌های دیگری ساخته شدند که نشان می‌داد ما توانایی کپی سازی در حد عالی را داریم. در سال‌های اخیر نیز بازی سازان در حال محک زدن توانایی‌های دیگر خود هستند و اکنون وقت آن رسیده است که ببینیم آیا می‌شود با یک داستان خوب، بازی جذابی با کیفیت بالا تولید کرد که ویژگی‌های بومی خودمان نیز در آن گنجانده شده باشد، یا خیر؟
از جمله بازی‌های ایرانی که در سال‌های اخیر تولید شده است، می‌توان به «آرنیکان» اشاره کرد؛ داستانی مربوط به سلسله هخامنشیان و مصادف با مرگ کوروش و حوادث مرتبط با جانشینی او، یعنی زمانی که داریوش با کشتن بردیای دروغین (گئومات) بر تخت پادشاهی می‌نشیند.‏

‏ بازی آنلاین«میراث» که طی کمتر از 2 ماه، حدود 12 هزار بازیکن پیدا کرده، با استفاده از داستان‌های شاهنامه ساخته شده است و مراحل مختلفی مثل حمله به هیولاها، حمله به حیوانات و حمله به بازیکنان را دارد. ‏
بازی «ناورد»، بازیکن را به دوران بابل و آشور و مادها می‌برد، در این بازی آنلاین، شما به صدها سال قبل بر می‌گردید، یکی از این اقوام را انتخاب می‌کنید، برای خود ارتشی تدارک می‌بینید و ساختمان می‌سازید، با کاربران دیگر متحد می‌شوید و به مبارزه با یگان‌های جنگی دیگر می‌پردازید. داستان بازی «عصر پادشاهان» در دوره‌ای مقارن با قرون وسطی در ایران و اروپا می‌گذرد، اما برنامه ریزی‌های سازندگان آن به نحوی است که در یک دوره 5 ساله می‌توانند داستان را به دوران معاصر پیوند بزنند.
تمامی این بازی‌ها با تمرکز بر روی اساطیر ایرانی و پرداختن به مفاخر ملی جامعه، می‌تواند پیام آور ارزش‌های فرهنگی و تاریخی کشور ما در سراسر دنیا باشد.

تعامل در زمینه بازی سازی

علی یزدی دوست- کارشناس پشتیبانی بازی«عصر پادشاهان» ، درباره جایگاه بازی‌های رایانه‌ای در ایران به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: در این مورد جایگاه رو به رشدی داریم، به خصوص بعد از تحریم‌ها که ما را در بسیاری از زمینه‌ها خودکفا کرده است. از طرفی چون بازی‌های آنلاین باعث خروج ارز از کشور می‌شود، به این فکر افتادیم که خودمان یک بازی بسازیم که بشود آنلاین انجامش داد. به این ترتیب، خارجی‌ها هم می‌توانند آن را بازی کنند و این کار باعث ورود ارز به کشور می‌شود. برای این منظور، سرورهای ایرانی را راه اندازی کردیم و بعد از تعامل با کشورهای انگلستان، ایتالیا و امارات، مشتریانی از آن کشورها جذب بازی ما شدند. این شرکت، در انگلستان فعالیت دارد و سرور ایتالیا هم از طریق یک شرکت بازی ساز در آن کشور، فعال شده است. «عصر پادشاهان» را می‌توان به زبان‌های مختلف ترجمه، و در کشورهای مختلف، بازی کرد.
یزدی دوست، در پاسخ به پرسش من درباره کیفیت بازی و میزان رضایت بازیکنان خارجی از آن، می‌گوید: تعداد بازی‌های استراتژیک، زیاد است. علاقه مندان به این بازی‌ها دنبال تنوع هستند و هر بازی تازه‌ای را که به بازار بیاید، امتحان می‌کنند. بازی «عصر پادشاهان»، از نظر گرافیکی در ایران، رتبه اول را دارد و پرمخاطب‌ترین بازی ایرانی است. این بازی، 800 هزار بازیکن مستقل در ایران دارد که با افزودن بازیکنان خارج از کشور، در حدود یک میلیون مخاطب پیدا کرده است.
تعداد مشتریان یک بازی آنلاین، از روی تعداد کسانی که در آن ثبت نام می‌کنند، مشخص می‌شود. یزدی دوست، درباره ورود ارز به کشور از طریق بازی‌های آنلاین، می‌گوید: کسانی که در بازی عضو می‌شوند، طبق شرایط آن، پول خرج می‌کنند، مثلا در بازی ما، ساخت هر شخصیت 3 دقیقه طول می‌کشد، اما شما می‌توانید هزینه کنید تا سرعت ساخت شخصیت‌هایتان، 3 برابر شود و هر 20 ثانیه، یک نیروی جدید داشته باشید.
هدف سازندگان بازی عصر پادشاهان، تعامل با تمامی کشورهای دنیاست و تا اینجا گام‌های خوبی در این راه برداشته شده است.
دسته بندی بازی‌های رایانه ای
‏ ابوذر پور رنجبر، یکی از سازندگان بازی رایانه‌ای «انتقام»، می‌گوید: بازی‌های رایانه‌ای چند دسته اند، بازی‌های اکشن اول شخص که در آن، دوربین، نقش شخصیت اصلی را دارد و باید مراحل بازی را انجام بدهد و پیش برود.
بازی‌های اکشن سوم شخص، که در آن شما شخصیت اصلی را مشاهده می‌کنید و دوربین، تقریبا پشت سر او قرار می‌گیرد که در حال حاضر با پیشرفت تکنولوژی، این دوربین هم می‌تواند حرکت کند.‏
‏ دسته سوم، بازی‌های استراتژیک است که در آن، دوربین به طور کامل از قضایا فاصله دارد و همه رویدادها و شخصیت‌ها را به شکل همزمان کنترل می‌کند. این دسته از بازی‌ها حالت مدیریتی دارد، یعنی در آنها مثلا خانه می‌سازید و طلا یا غذا جمع می‌کنید. بازی‌های ورزشی هم دسته دیگری از بازی‌ها است و به طور کلی هریک از آن‌ها، ژانر خاص خودشان را دارند.
پوررنجبر همچنین می‌گوید که علاقه اش به بازی سازی، او را به این وادی کشانده است، اما همکار او، شهریار شفقیها، از ابتدا بازی سازی را به چشم یک صنعت نگاه کرده است و می‌گوید: ما می‌توانیم به بازار جهانی فکرکنیم. ما برای ساختن اولین سری بازی‌هایمان، به جای انیمیشن، از فیلمبرداری استفاده کردیم و برای جذاب‌تر شدن کار، اسرار خاصی را در آن گنجاندیم، به طوری که در انتهای سری اول، چند معما، حل نشده باقی می‌ماند تا کاربر به دنبال کردن سری‌های بعدی بازی، علاقه مند شود.
گروه سازنده «بازی انتقام»، برای نامیدن شخصیت‌های داستانشان از اسامی ایرانی استفاده کرده‌اند و در پاسخ به پرسش من درباره این که شاید این اسامی برای بازیکنان بازی رایانه‌ای جذابیت کافی نداشته باشد، می‌گویند: شخصیت‌های اصلی داستان ما سه نفرند، مازیار، یاشار و گونو!
ابوذر پور رنجبر درباره این اسامی توضیح می‌دهد: اسم «گونو» از کودکی در ذهن ما شکل گرفته، رشد کرده و به یک ابرقدرت تبدیل شده است! «یاشار» هم اسم یکی ازدوستان‌مان است، اما اصولا هر اسمی دلمان بخواهد، نمی‌توانیم برای شخصیت‌هایمان انتخاب کنیم.

نگاهی‏ به صنعت بازی سازی رایانه‌ای در ایران‏ - بازی‌های رایانه‌ای، سکه‌ای که دو رو دارد

در سال‌های دور، بچه‌ها با بازی‌هایی مانند الک دولک، سر خودشان را گرم می‌کردند، بازی‌های هیجان انگیزشان هم یک قُل دوقُل بود و هفت سنگ. اما نسل‌ها که عوض می‌شود، سرگرمی‌ها هم تغییر می‌کند.
در روزگار ما، بچه‌ها با دستگاه‌هایی بازی می‌کنند که شاید پدران و مادران‌شان از آنها سر در نیاورند.
زمانی، پدر و مادر بچه را به زور، از کوچه به خانه می‌کشاندند تا کمی هم به درس‌هایش برسد. اما حالا، آنان مجبورند بچه‌ها را از پشت کامپیوترهایشان بلند و از خانه بیرون کنند تا کمی هوا بخورند و فعالیت بدنی داشته باشند!‏

والدین کودکان و نوجوانان، معمولاً درباره میزان وقتی که فرزندشان پای رایانه صرف می‌کند، نگرانی‌هایی دارند و آنچه درباره اعتیاد به اینترنت و رایانه می‌شنوند نیز بر این نگرانی‌ها دامن می‌زند.
در این زمینه مطالب بسیاری نوشته شده و کاریکاتورهای بسیاری کشیده شده است؛ که یکی از آن‌ها مادری را نشان می‌دهد که در یک روز آفتابی به فرزند خود اصرار دارد به جای آن که تمام وقت پای رایانه بنشیند، دست کم چند دقیقه برای هواخوری بیرون برود.

در تصویر بعدی، آن فرزند را می‌بینیم که به حیاط رفته است، اما همچنان دسته بازی را در دست دارد و از پنجره مشغول بازی با رایانه است!‏
این نگرانی‌ها تا چه حد باید جدی گرفته شود و یک بازی رایانه‌ای در چه صورت می‌تواند به کسی آسیب برساند؟

ویژگی‌های مثبت بازی‌های رایانه‌ای

به گفته کارشناسان، بازی‌های رایانه‌ای می‌تواند ویژگی‌های مثبتی با خود به همراه بیاورد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‏
بازی‌های رایانه‌ای نحوه حل معماها و رفع مشکلات را می‌آموزد و بچه‌ها را وادار به فکر کردن می‌کند.
بازی‌های بسیاری با هدف خاص آموزشی ساخته شده است، به عنوان مثال تلاش ذهن بازیکن برای انجام ماموریت‌های بازی مثل رساندن وسیله‌ای به دست فردی دیگر یا پیدا کردن رمز ورود به مخفیگاه، قسمت‌های مختلف مغز کاربر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.‏
بازی‌های رایانه‌ای، بازی‌های اجتماعی است. در دنیای امروز، دیگر تصویر کلیشه‌ای نوجوانی که تنها و منزوی در گوشه اتاق تاریکش پای رایانه نشسته و مشغول بازی کردن باشد، مفهومی ندارد. کانون‌های هواداران بازی‌های کنونی، چه به صورت آنلاین و چه غیرآنلاین، پیشرفت و گسترش زیادی پیدا کرده است و نوجوانان را به برقراری تعامل اجتماعی تشویق می‌کند.‏
بازی‌های رایانه‌ای، هماهنگی چشمان و دستان را افزایش می‌دهد و برای بهبود طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها مانند بیمارانی که به سکته مغزی یا پارکینسون مبتلا هستند، کاربرد دارد. از بازی‌های رایانه‌ای می‌توان برای آموزش سربازان و جراحان پلاستیک نیز استفاده کرد.‏
بازی‌های رایانه‌ای باعث تقویت کارهای گروهی هم می‌شود زیرا تقریبا همه این بازی‌ها دارای ویژگی‌های بازی گروهی است و بازیکنان در حل معما، مبارزه، کنترل یک تیم ورزشی و مانند آن‌ها، به صورت یک تیم، همکاری می‌کنند.‏
و بالاخره این که بازی‌های رایانه‌ای، دید مثبت بازیکنان را افزایش می‌دهد زیرا اکثر آنها طوری طراحی شده است تا لذت موفقیت را به وسیله دادن پاداش، به بازیکن بچشاند.
سطوح مختلف سختی و مهارت و در معرض خطر بودن در فرهنگ بازی‌های رایانه‌ای به کودکان می‌آموزد که از شکست نترسند و برای رسیدن به هدف‌هایشان، دوباره تلاش کنند.‏

ویژگی‌های منفی بازی‌های رایانه‌ای

اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای، از آنجا که ساعت‌ها بی تحرکی و خیره شدن به مانیتور را می‌طلبد، می‌تواند آسیب‌رسان هم باشد.‏
‏ به اعتقاد پزشکان، کسانی که به مدت طولانی از رایانه استفاده می‌کنند، در معرض خطر نزدیک بینی، چاقی و مشکلات نواحی مچ، گردن و پشت قرار می‌گیرند.‏
از سوی دیگر، از آنجا که یکی از گزینه‌های جذاب سازی برخی بازی‌ها، افزودن چاشنی خشونت به آنهاست، بازی‌هایی که با سن و روحیات کاربر همخوانی نداشته باشد، مناسب نیست.
پرداختن بیش از اندازه به هر کار فوق برنامه‌ای ـ که بازی رایانه‌ای هم یکی از آنهاست ـ می‌تواند کودک و نوجوان را از درس خواندن غافل کند و از دیگر برنامه‌های مفید در زندگی، عقب نگه دارد.
باید مراقب بود سرگرم شدن با رایانه، افراد خانواده را از هم دور نکند، همان احتمالی که درباره تلویزیون و سرگرمی‌های دیگر نیز باید مورد توجه قرار گیرد.‏

تجربه شخصی یک مادر

صدیقه‌ هاشمی، مادر یک جوان 20 ساله می‌گوید: بازی‌های رایانه‌ای، آن هم از نوع خارجی‌اش، آن چنان که بسیاری اذعان دارند، آن قدرها هم بد و مخرب نیست؛ البته با این که کودکان و نوجوانان، ساعت‌های مدیدی از وقت گرانبهای خود را صرف بازی‌های رایانه‌ای کنند، موافق نیستم، چرا که ممکن است مانند هر کاربر دیگری که پای رایانه می‌نشیند، سلامت جسم و روح خود را به خطر بیندازند، اما تجربه شخصی‌ام در رابطه با فرزندم این است که او با تمرین این بازی (گیم)‌ها، به طور کامل زبان انگلیسی را با دو لهجه آمریکایی و انگلیسی فرا گرفته است.
بازی‌های رایانه‌ای صرفا سرگرمی نیست و بسیاری از آنها جنبه آموزشی و یادگیری هم دارد. حتی کارتون‌هایی که امروزه به وسیله شرکت‌های انیمیشن و رایانه‌ای ساخته می‌شود، بسیار جذاب است و تمامی احساسات انسانی را نشان می‌دهد، به عنوان نمونه، کارتون قصه اسباب بازی‌ها، شادی، غم، حسادت، هیجان و مهربانی را در قالب شخصیت‌های خود به نمایش در می‌آورد.‏
توجه به فیلمنامه و یا حتی ساخت بازی‌ها موجب شده است که بسیاری از جوانان و نوجوانان ایرانی به ساخت این گونه بازی‌ها گرایش پیدا کنند و با انتخاب رشته آی‌تی، (فناوری اطلاعات و ارتباطات) برای کسب دانش مرتبط با آن، راهی کشورهای دیگر مانند مالزی، سنگاپور و کره‌جنوبی شوند.
شرکت‌های غول آسای آمریکایی، اروپایی و ژاپنی مجالی برای دیگران در این زمینه باقی نمی‌گذارند، ولی بیشتر بازی‌های رایانه‌ای که در کشورمان توسط متخصصان ایرانی تولید شده است نیز بسیار جذاب و مورد توجه کاربران است و اگر امکانات و مراکز آموزش تولید بازی و کارتون در کشورمان گسترش پیدا کند، استعدادهای فوق العاده درخشانی در این زمینه ظهور می‌یابد.
من در یکی از شهرهای کوچک مالزی، آکادمی را که منحصرا به آموزش ساخت بازی و کارتون رایانه‌ای می‌پردازد، دیده‌ام که هنرجویان ایرانی هم دارد و در بروشورهای تبلیغاتی اش نوشته شده که مدرک دیپلم ایران برای متقاضیان ادامه تحصیل در این آکادمی، مورد قبول است.‏

ویژگی‌های یک بازی خوب رایانه‌ای ‏

به گفته کارشناس یک کارگاه آموزشی درباره بازی‌های رایانه‌ای، ویژگی‌های یک بازی خوب از دید کاربر اینهاست: سرگرم‌کننده باشد، جذاب باشد، رفتارهای خوب را آموزش دهد و متناسب با فرهنگ جامعه و سن کاربر باشد.
بازی خوب از دید تولیدکننده، نیز بازی‌ایی است که ایده تازه و نفع اقتصادی داشته باشد، قابل تولید در نسخه‌های بعدی باشد و به اعتبار تولیدکننده بیفزاید.‏

رده بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای ‏

رده بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای، آن قدر مهم است که برایش «نظام ملی» تشکیل داده اند، نظامی که بهترین سن برای هر بازی و بهترین بازی برای هر سن را معرفی می‌کند.‏
سید محمد علی سیدحسینی ـ مدیر نظام ملی رده بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای، در گفتگو با نشریه خبری سومین نمایشگاه و جشنواره بازی‌های رایانه‌ای که از 22 تا 26 مردادماه سال جاری در مصلای تهران برگزار شد، درباره فعالیت این سازمان می‌گوید: از آنجا که نظام‌های رده بندی سنی در بسیاری از کشورها وجود دارد، ما هم براین اساس باید یک نظام بومی طراحی می‌کردیم.
بنابراین از سال 1387 مطالعات خود را در این زمینه آغاز کردیم و در سال 1388 این مرکز به صورت تخصصی با نام«اسرا» شروع به کار کرد. نظام رده‌بندی سنی در ایران بر اساس معیارهایی که متناسب با ویژگی‌های فرهنگ ایرانی و اسلامی است، شکل گرفته است.

آنچه که برای ما پیش از عرضه نهایی بازی‌ها اهمیت دارد، رسیدن به نتیجه عملی بررسی محتوایی بازی‌ها با استفاده از دیدگاه‌های مختلف به وسیله بازیکن‌های حرفه‌ای است که در این زمینه با «اسرا» همکاری دارند.
هدف «اسرا» رسیدن به نقطه‌ای است که قادر باشد بهترین سن را برای هر بازی رایانه‌ای تعیین کند.
بهترین سن یعنی سنی که در آن، بازی رایانه‌ای هیچ آسیب روانی و رفتاری نداشته باشد و به ارتقا و رشد بازیکن، کمک کند.‏
‏«اسرا» محتوای منفی بازی‌ها را به 7 دسته تقسیم بندی کرده است که شامل خشونت، ترس، محرک‌های جنسی، مواد مخدر و دخانیات، ناامیدی، نقض هنجارهای اجتماعی و دینی است.
میزان آسیب رسانی در بازی‌های مختلف بر روی رده‌های سنی، توسط تحلیلگران بررسی می‌شود و اقدامات لازم برای جلوگیری از این ناهنجاری‌ها، انجام می‌گیرد.‏
برخی از بازی‌ها برای رده سنی خردسالان مناسب نیست و موجب ایجاد اختلال گفتاری و دیداری در آنان می‌شود و به همین دلیل رده بندی را از 3 سالگی به بالا شروع کرده ایم.‏
سیدحسینی درباره آمار مخاطبان بازی‌های رایانه‌ای در ایران می‌گوید: بیش از 50 درصد بازیکنان گیم زیر 12 سال سن دارند و باقی بین 18 تا 25 ساله هستند.
این آمار، متفاوت از سن بازی در کشورهای آمریکایی است که اغلب بازی‌ها در آن برای سنین بالای 25 سال و بزرگسال طراحی می‌شود.‏
مدیر نظام ملی رده بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای می‌افزاید: هدف «اسرا»، ادامه تحقیقات و پژوهش‌ها و استفاده از چشم اندازهای جدید نظیر علوم ارتباطی، علوم تربیتی و روان شناسی اجـتماعی، طراحی محتوا و طبقه بندی و تفکـیک آنها به وسیله دانش روز است. ‏
وی با اشاره به سطح کیفی بازی‌های ایرانی می‌گوید: سطح این بازی‌ها نسبت به دو قطب صنعت بازی سازی دنیا، یعنی آمریکا و ژاپن، در حد رقابت نیست، اما کیفیت برخی از بازی‌های ما بسیار بالاست و توانسته است مخاطبان را به خوبی جذب کند.‏

ظرفیت بالای تولید بازی‌های رایانه‌ای

جواد هروی ـ عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، با بیان این که ایران با فرهنگ غنی خود ظرفیت بسیار بالایی در تولید بازی‌های یارانه‌ای دارد، می‌گوید: ‌وجود متخصصان جوان و خوش فکر می‌تواند به پیشرفت بازی‌های رایانه‌ای ایران سرعت ببخشد، تا در آینده نه چندان دور شاهد استفاده بیشتر جوانان و دیگر علاقه‌مندان از بازی‌های طراحی شده در کشورمان باشیم.‏
وی با تأکید بر لزوم توجه به تولید بازی‌های یارانه‌ای در ایران، می‌گوید:‌متأسفانه غرب با سوء استفاده از بی‌توجهی مسئولان کشورمان، از راه‌های متفاوت اقدام به توزیع بازی‌های مخرب در جامعه کرده است، در حالی که بازی‌های رایانه‌ای ایرانی از سطح کیفی مناسبی برخوردار است و با شخصیت‌پردازی فرهنگی و ساختار داستانی مطابق با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی، می‌تواند بسیاری از آسیب‌های اجتماعی را در میان نوجوانان کشور کاهش دهد.‏

وی با تأکید بر برنامه ریزی مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تولید و توزیع بازی‌های رایانه‌ای محلی و بومی در سطح کشور، می‌گوید: به طور حتم تحقق این موضوع نیازمند حمایت و اختصاص بودجه است. ایران با توجه به برخورداری از شخصیت‌های برجسته اسلامی و ایرانی ظرفیت بالایی برای رشد در این حوزه دارد و باید از همه ظرفیت‌های کشور برای ارتقای صنعت بازی‌های رایانه‌ای، استفاده شود.‏

مسابقات بازی سازی

گروه تولیدکننده بازی‌های رایانه‌ای در دانشگاه آزاد کاشان، ادعا می‌کند که بازی‌هایش فقط در 48 ساعت ساخته شده است!
از سید علیرضا قمصری ـ کارشناس، معنای این ادعا را می‌پرسم، می‌گوید: دانشگاه آزاد کاشان که متولی بازی سازی است، مسابقاتی برپا می‌کند که در آن، بچه‌ها ایزوله می‌شوند و طی 48 ساعت، باید ساخت بازی را به پایان ببرند. ‏

می پرسم: اما آیا ساخت یک بازی در 48 ساعت، یک برتری برای آن به حساب می‌آید؟ قمصری پاسخ می‌دهد: این یعنی سازنده بازی، مهارت‌های اولیه را دارد.
البته مسابقات ما گروهی است و تیم‌ها باید دست کم 3 نفر باشند تا کارها بین آنان تقسیم شود. داوران، هم به هماهنگی گروه امتیاز می‌دهند و هم به خروجی آن. سومین دوره این مسابقات، به صورت بین المللی در اردیبهشت ماه سال‌آینده برگزار خواهد شد.‏

یکی دیگر از مسابقاتی که در زمینه بازی‌های رایانه‌ای در کشورمان برپا می‌شود، جشنواره تست بازی در جزیره کیش است که زمان آن، زمستان 1392 خواهد بود و هدف آن نیز آزمایش و خطایابی بازی‌های تولید شده است.‏

جام جهانی بازی‌های رایانه‌ای نیز در شهریورماه جاری در برج میلاد تهران برگزار می‌شود که شما می‌توانید با ارسال پیامک حاوی نام و نام خانوادگی خود، به کانون بازیکنان حرفه‌ای آن بپیوندید و یا در سایت ‏Cgame.ir‏ اطلاعات مورد علاقه تان را در این زمینه پیدا کنید.‏
همچنین اگر بازی‌های رایانه‌ای را می‌شناسید، می‌توانید واژه ‏Irangame‏ را به شماره 8282 پیامک کنید، تا پرسش‌های مسابقه برایتان ارسال شود.‏‏